سلامت روج و جسم

مطالب پزشکی و روانشناسی

سلامت روج و جسم

مطالب پزشکی و روانشناسی

۴ مطلب در خرداد ۱۴۰۴ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

اختلال بیش فعالی (ADHD) که به اختصار اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی نامیده می‌شود، طیف وسیعی از اختلالات رفتاری را شامل می‌شود که با کمبود توجه و تمرکز، بیش‌فعالی و ناتوانی در کنترل تکانشگری مشخص می‌شوند.

علل ADHD

والدین کودکی که اخیراً به این بیماری مبتلا شده است، ممکن است خود یا نحوه‌ی فرزندپروری‌اش را سرزنش کنند، اما اغلب اوقات علت این بیماری اصلاً به فرزندپروری مربوط نمی‌شود.

با این حال، شیوه‌ی تربیتی والدین و محیط، تا حدودی، ممکن است مسئول بدتر شدن مشکلات رفتاری کودک باشند.

عوامل خطر ADHD

هیچ علت قطعی برای شروع ADHD در کودک یافت نشده است. با این حال، عوامل زیر ممکن است در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند:

  1. آناتومی یا عملکرد تغییر یافته مغز - اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که برخی از نواحی مغز، به ویژه نواحی مرتبط با فعالیت و دامنه توجه، در بین کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD متفاوت است. (1) برخی مطالعات نشان می‌دهند که لوب پیشانی مغز (در جلوی مغز قرار دارد) در بین افراد مبتلا به ADHD متفاوت است. این ناحیه مربوط به تصمیم‌گیری است. همچنین ممکن است اختلال در انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین و نورآدرنالین در مغز وجود داشته باشد. این انتقال‌دهنده‌های عصبی، پیام‌رسان‌های شیمیایی مغز هستند. (2)

  2. ژنتیک - ADHD گاهی اوقات ممکن است ارثی باشد. مطالعاتی وجود دارد که چندین ژن مرتبط با علت ADHD را یافته‌اند. (1)

  3. مرد بودن - پسران و مردان بیشتر از دختران و زنان در معرض خطر ابتلا به ADHD هستند. این می‌تواند به دلیل عوامل ژنتیکی یا عوامل هورمونی باشد. مطالعات نشان می‌دهد از آنجایی که ADHD معمولاً با علائم خشونت و بیش‌فعالی همراه است، بسیاری از دخترانی که نوع غالب ADHD از نوع بی‌توجهی دارند، ممکن است هنگام تشخیص، از تشخیص آن غافل شوند. این دختران اغلب در بزرگسالی یا بزرگسالی این بیماری را نشان می‌دهند. (2)

  4. سوء مصرف مواد مخدر، مصرف الکل و سیگار کشیدن مادر - برخی مطالعات نشان داده‌اند که زنان بارداری که سیگار می‌کشند، الکل مصرف می‌کنند یا از داروهای تفریحی استفاده می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای به دنیا آوردن کودکانی هستند که در آینده به ADHD مبتلا می‌شوند. آسیب‌شناسی دقیق پشت این ارتباط به خوبی مشخص نیست. با این حال، گمان می‌رود که این نوع سوء مصرف در رحم یا در رحم، فعالیت عصبی را کاهش می‌دهد و مواد شیمیایی پیام‌رسان عصبی، یعنی انتقال‌دهنده‌های عصبی را تغییر می‌دهد. زنان بارداری که در معرض سموم محیطی قرار دارند نیز در معرض خطر به دنیا آوردن نوزادانی هستند که ممکن است به ADHD مبتلا شوند. (1)

  5. قرار گرفتن در معرض سموم - کودکان نوپا و پیش دبستانی که در معرض سموم و مواد سمی محیطی قرار دارند، در معرض خطر بیشتری برای مشکلات رفتاری نیز هستند. از جمله موارد قابل توجه، قرار گرفتن در معرض سرب از رنگ و لوله‌های ساختمان‌های قدیمی است که با دامنه توجه کوتاه و رفتار خشونت‌آمیز در برخی از کودکان مرتبط دانسته شده است. (1)

  6. آسیب مغزی ناشی از ضربه - آسیب مغزی نیز در برخی مطالعات با ADHD مرتبط دانسته شده است. با این حال، تعداد کودکانی که دچار چنین آسیب‌های مغزی شده‌اند، برای توضیح شیوع رو به افزایش ADHD بسیار کم است. (3)

  7. افزودنی‌ها - برخی از افزودنی‌های غذایی مانند مواد نگهدارنده و رنگ‌های مصنوعی با تشدید و افزایش خطر ابتلا به ADHD مرتبط بوده‌اند. تحقیقات دقیق در این زمینه ضروری است زیرا هیچ مدرک قطعی وجود ندارد. (1)

  8. قند - مطالعات و باور رایج می‌گوید که قند اضافی در رژیم غذایی کودک اغلب منجر به مشکلات رفتاری می‌شود. با این حال، مطالعات دقیق نشان داده‌اند که هیچ ارتباطی بین قند اضافی در رژیم غذایی و افزایش خطر ابتلا به ADHD یا حتی بدتر شدن علائم در کودکان مبتلا به ADHD وجود ندارد. (3)

  9. عدم تحمل غذایی - عدم تحمل غذایی خاصی مانند شیر، گندم و آجیل نیز با افزایش خطر ابتلا به ADHD مرتبط دانسته شده است. (2)

  10. قرار گرفتن در معرض تلویزیون - نگرانی‌هایی وجود داشته است مبنی بر اینکه قرار گرفتن بیش از حد در معرض تلویزیون در سنین پایین ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به ADHD شود. اگرچه هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که واقعاً این ارتباط را اثبات کند؛ شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد قرار گرفتن بیش از حد در معرض تلویزیون ممکن است منجر به بی‌توجهی و خطر ابتلا به ADHD در مراحل بعدی زندگی شود. (2)

  11. سایر عوامل خطر - این موارد شامل تولد زودرس قبل از 37 هفته بارداری و تولد با وزن کم هنگام تولد است. آسیب مغزی در رحم یا در چند سال اول زندگی یا اختلال شنوایی نیز با ADHD مرتبط است (2)

  • سامرند سلیمی
  • ۰
  • ۰

اختلال نقص توجه یا کم توجهی یا همان بیش فعالی در کودکان، معضلی است که این روزها بیش از پیش شاهد ابتلا افراد به آن هستیم. برخلاف باور عموم مردم این اختلال فقط گریبان گیر کودکان نمی شود بلکه بزرگسالان هم با این عارضه درگیر هستند و تقریبا زندگی شان را فلج می کند به طوری که شما با نداشتن تمرکز نمی توانید به خوبی بر انجام کاری مسلط شوید و یا حتی بی قرار و نا آرام می شوید و خب به تبع از آن رنج می برید. اینکه شما اطلاعات مفیدی از این مبحث داشته باشید می تواند در میزان کیفیت زندگی تان تغییری ایجاد نمایید. زیرا با مطالعه از منابع مختلف و معتبر، شناختی در خصوص علائم و علت، درمان و عوارض آن کسب می کنید.

 
 

بیش فعالی چیست؟

این اختلال به معنای کم توانی یا اختلال رفتاری _ رشدی است به طوری که فرد مبتلا برای متمرکز ساختن خود بر روی موضوع یا کاری، دچار مشکل می شود. این دشواری گونه های گوناگونی دارد و می تواند ابعاد زندگی را به خوبی تحت تاثیر قرار دهد.

برخی از محققین و متخصصین این حوزه درمانی بر این باورند افرادی که به این اختلال مبتلا هستند از کمبود مواد شیمیایی به نام میانجی های عصبی در مغز رنج می برند، این نوع از مواد شیمیایی به مغز در کنترل کردن رفتار های انسانی کمک می کند.

طبق آماری که به دست ما رسیده است از هر 100 کودک 5 تن از آن ها درگیر این اختلال هستند.

انواع بیش فعالی

  1. بیش فعالی بی دقت و بی توجهی: یکی از طبیعی ترین نوع این عارضه بی دقتی در انجام کاری است و در برخی از موارد هم در بیش از حد فعال بودن نشان داده می شود.
  2. بیش فعالی تکانشی
  3. بیش فعالی ترکیبی

علائم بیش فعالی

توجه داشته باشید که این علائم و نشانه ها صرفاٌ به معنای بروز اختلال نقص توجه نیست بلکه ممکن است فرد مشکلاتی دیگری نظیر اضطراب و افسردگی داشته باشد. پس برای تشخیصی دقیق و بالینی به متخصص و روانپزشکی ماهر مراجعه کنید. هم چنین اگر والدین نگران بیش فعال بودن کودکان خود هستند بهتر است با یک روانپزشک کودک مشورت کنند و کودک خود را برای معاینه و ارزیابی به وی ارجاع دهند. البته تیم درمانی این اختلال متشکل از یک متخصص بهداشت و روان، روانشناس بالینی و پزشک مراقبت های اولیه یا متخصص اطفال می باشند.

  • دشواری در تمرکز و توجه کردن
  • فعالیت بیش از حد یا همان بیش فعالی
  • ویری بودن نوعی اصطلاح است که به انجام کاری فوری در همان لحظه که به ذهن خطور می کند بدون هیچ گونه فکر به عواقبی تعلق می گیرد.
  • نادیده گرفتن جزئیات
  • فراموش کاری در انجام فعالیت های روزانه
  • حواس پرتی
  • پرش فکری
  • بی وقفه و دائماٌ در حال حرکت بودن
  • بی قراری
  • صبوری نکردن
  • دویدن و شلوغ بودن
  • حرکات تکانشی
  • ناتوانی در آرام بازی کردن و انجام کاری
  • صحبت کردن های بی وقفه

 

علت بیش فعالی

بر اساس تحقیقاتی که اخیراٌ توسط محققین این حوزه درمان انجام شده است دلیل قطعی و روشنی دال بر ابتلا به این اختلال وجود ندارد، اما می توان عوامل دیگری را در بروز بیش فعالی دخیل دانست.

  • ژنتیک
  • استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی یا داروی خاصی در دوران بارداری
  • در معرض سموم یا مواد شیمیایی زیست محیطی همانند: سرب و فلزات سنگین
  • آسیب های مغزی
  • تولد زودرس یا کم وزن

تشخیص بیش فعالی

در ابتدا باید بدانید که برای تشخیص بیش فعالی تست های آزمایشگاهی خاصی در دست نیست و پزشک تمامی تشخیص و معالجات خود را بر اساس شرح حال و ارائه علائم از سوی درمانجو بسنده می کند. به طوری که ترکیبی از علائم مذکور در مدت زمان شش ماهه موجب بروز مشکلات عدیده ای برای کودک می شود و دال بر وجود چنین اختلالی در کودک می باشد.

با توجه به این که ممکن است افراد و والدین به اشتباه تشخیص بیش فعالی بدهند شلوغی یا شیطنت دلیل محکمی برای ابتلا به اختلال نقص توجه نیست.

 

درمان بیش فعالی

با پیشرفت علم پزشکی در زمینه درمان های اختلالات روانی، راهکار های بسیاری برای خلاص شدن از آن ارائه شده است که در ادامه به رایج ترین آن ها می پردازیم.

  • دارو درمانی: انواع مختلفی از داروها برای درمان این اختلال وجود دارند که هر کدام از آن ها را بر اساس شرایط فیزیکی، روحی و صلاح دید بهترین روانپزشک می توان مصرف نمود. داروهای از این دست می توانند علائم عارضه را به شدت کاهش دهند و تمرکز و یادگیری را بیشتر کنند. داروهای محرک، غیر محرک، ضد افسردگی از جمله موارد تجویزی هستند.
  • روان درمانی: در این روش شاید نتوان بدون کمک از روش یا داروی دیگر شاهد تغییرات چشم گیری شویم اما می توان به عنوان برنامه درمانی در کنار سایر متود ها داشت چرا که روان درمانی به خانواده ها و مبتلایان به اختلال می تواند باعث شوند تا با چالش های رو به رو به خوبی کنار بیایند و آمادگی خود رابرای درمان کسب کنند.
  • نوروفیدبک: یکی از روش های نوین درمانی است که با کمک دستگاه های با دستکاری بر روی بازخورد های مغزی خود را تصحیح کنند و نسب به سایر روش های مذکور بی ضرر است.
  • آموزش و تمرینات: متخصصان بهداشت روان معتقدند که کودکان و بزرگسالان بیش فعال را می توان با آموزش و انجام تمرینات درمان کرد.

نکته آخر

اگر این اختلال به مرور زمان بگذرد و درمان نشود ممکن است عوارض بسیاری برای فرد به همراه داشته باشد، پس هر چه سریعتر برای تشخیص و درمان آن اقدام کنید تا بعد از رهایی از این عارضه معنای زندگی کردن را در یابید. همین طور به بانوان باردار توصیه می شود برای پیشگیری از ابتلا فرزند تان به این عارضه بهتر است سبک زندگی سالمی در پیش بگیرید و از مواد مخدر به شدت دوری کنید.

  • سامرند سلیمی
  • ۰
  • ۰

چگونه استرس بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد

استرس فقط یک حالت ذهنی نیست. در واقع باعث می‌شود بدن هورمون‌هایی مانند آدرنالین - ماده شیمیایی "مقابله یا گریز" - را آزاد کند که باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود. هورمون استرس دیگر کورتیزول است. سطح بالای کورتیزول با افزایش سطح گلوکز خون و مقاومت به انسولین مرتبط است که می‌تواند منجر به دیابت، بیماری قلبی و افسردگی شود.

انتخاب‌هایی که برخی افراد برای مقابله با استرس انجام می‌دهند نیز می‌تواند بر سلامت آنها تأثیر بگذارد. میکوس خاطرنشان می‌کند که افراد تحت استرس اغلب با نوشیدن زیاد الکل، اجتناب از ورزش یا خوردن غذاهای ناسالم با استرس مقابله می‌کنند که همه این موارد می‌تواند منجر به بیماری قلبی شود.

خوشبختانه، می‌توان استرس را به روش‌های سالم مدیریت کرد.

۵ راه سالم برای مدیریت استرس

  1. اجتماعی باشید.

    برای تفریح ​​و حمایت، به دنبال وقت گذراندن با دوستان و عزیزان باشید. میکوس می‌گوید: «مطالعات نشان می‌دهد که انزوای اجتماعی خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.» انزوای اجتماعی با رفتارهای پرخطری مانند عدم فعالیت بدنی و سیگار کشیدن مرتبط است که می‌تواند منجر به بیماری قلبی شود.

  2. فعال شوید.

    ورزش باعث افزایش اندورفین می‌شود که خلق و خو را بهبود می‌بخشد و از طریق بهبود تناسب اندام، قلب شما را سالم نگه می‌دارد. انجمن قلب آمریکا ورزش هوازی متوسط ​​را به مدت 30 دقیقه در روز و پنج روز در هفته توصیه می‌کند. میکوس همچنین افزایش فعالیت را با استفاده از قانون "20-2-8" توصیه می‌کند: به ازای هر 20 دقیقه نشستن، هشت دقیقه بایستید و دو دقیقه پیاده‌روی کنید. او پیشنهاد می‌کند حداقل 10000 قدم در روز پیاده‌روی کنید - تعداد قدم‌های خود را ثبت کنید و با یک گام‌شمار یا ردیاب فعالیت، به خود انگیزه دهید.

  3. غذا خوردن آگاهانه را تمرین کنید.

    اگر از غذا به عنوان یک مکانیسم مقابله استفاده می‌کنید، برای مواقعی که می‌دانید بیرون خواهید بود، میان وعده‌های سالم همراه داشته باشید، از موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها انتخاب‌های ناسالم داشته باشید، اجتناب کنید و وعده‌های غذایی را از قبل برنامه‌ریزی کنید.

  4. به جنبه‌ی مثبتش نگاه کن.

    تحقیقات نشان می‌دهد که خوش‌بینی سلامت را بهبود می‌بخشد. برای مثال، یک مطالعه اخیر نشان داد که خوش‌بینی بهبودی از سندرم حاد کرونری را بهبود می‌بخشد.

  5. برای خودتان وقت تعیین کنید.

    میکوس می‌گوید: «مراقبت از خود مهم است. زنان آنقدر مشغول مراقبت از بچه‌ها، همسرانشان و دیگران هستند که از سلامت خود غافل می‌شوند. حتماً برای خوب غذا خوردن، ورزش کردن و داشتن سرگرمی‌هایی که برایتان شادی می‌آورد، وقت بگذارید.»

  • سامرند سلیمی
  • ۰
  • ۰

اکثر متخصصان موافقند که تمایل به ابتلا به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) از بدو تولد وجود دارد. با این حال، رفتارهای ADHD اغلب تا زمانی که کودکان وارد مدرسه ابتدایی نشوند، مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

یکی از دلایل این تأخیر این واقعیت است که تقریباً همه کودکان در سن پیش‌دبستانی، اغلب برخی از رفتارها یا علائم اصلی ADHD - بی‌توجهی، تکانشگری و بیش‌فعالی - را به عنوان بخشی از رشد معمول خود نشان می‌دهند .

اما همانطور که سایر کودکان به تدریج شروع به ترک چنین رفتارهایی می‌کنند، کودکان مبتلا به ADHD این کار را نمی‌کنند. همچنین در کودکان مبتلا به ADHD، این رفتارها در عملکرد کودک اختلال ایجاد می‌کند. این تفاوت با گذشت سال‌ها به طور فزاینده‌ای آشکار می‌شود.

علائم ADHD چه زمانی شروع به بروز می‌کنند؟

شروع مدرسه می‌تواند چالش‌های کودک در رابطه با بی‌توجهی، تکانشگری و بیش‌فعالی را برجسته کند. دلیلش این است که فعالیت‌های کلاس درس نیاز به تمرکز، صبر و خویشتن‌داری بیشتری دارند. این نوع نیازها در خانه یا گروه‌های بازی به اندازه کافی رایج نیستند، بنابراین در آن محیط‌ها، کودک ممکن است مشکلات کمتری داشته باشد.

معمولاً زمانی که کودک مبتلا به ADHD به سن ۷ سالگی می‌رسد، والدین او متوجه می‌شوند که بی‌توجهی، سطح فعالیت یا تکانشگری فرزندشان بیشتر از حد معمول است.

گاهی اوقات این سوءظن‌ها دیرتر شروع می‌شوند. این امر به ویژه در مورد کودکان باهوشی که مشکلاتشان عمدتاً با توجه کردن است و نه بیش‌فعالی، صادق است. اما بروز نکردن علائم ADHD قبل از ۱۲ سالگی غیرمعمول است. بنابراین، اگر علائم تا سال‌های نوجوانی یا بعد از آن مشاهده نشوند و نتوان آنها را قبل از ۱۲ سالگی به خاطر آورد، احتمالاً چیزی غیر از ADHD باعث بروز مشکلات می‌شود.

علائم ADHD چه تفاوتی با رفتارهای معمول دوران کودکی دارد؟

شاید متوجه شده باشید که فرزندتان حتی برای مدت کوتاهی هم نمی‌تواند روی کتاب کار تمرکز کند، حتی وقتی که شما برای کمک به او آنجا هستید. یا ممکن است هنوز هم در پایان روز با فرزند ۸ ساله بیش فعال خود به اندازه زمانی که ۲ ساله بود، احساس خستگی کنید.

ممکن است فرزند شما آنقدر از بزرگسالان سوال بپرسد که شما شک کنید که این کار «عادی» نیست. یا ممکن است متوجه شده باشید که به نظر نمی‌رسد آنها نکات ظریف تعامل اجتماعی را که همبازی‌هایشان شروع به یادگیری آن کرده‌اند، مانند احترام به فضای شخصی دیگران و اجازه دادن به دیگران برای صحبت کردن، درک کنند.

برای والدین دشوار است که تشخیص دهند آیا چنین رفتارهایی فقط بخشی از روند طبیعی بزرگ شدن است ("خیلی از بچه‌های شش ساله از کتاب‌های تمرین خسته می‌شوند!")، یا اینکه فرزند شما به مرزهای سختگیرانه‌تری نیاز دارد ("شاید من در تعیین محدودیت‌ها خیلی بی‌ثبات بوده‌ام."). آیا مشکلات رفتاری به اندازه‌ای شدید هستند که نشان‌دهنده یک مشکل نگران‌کننده باشند؟ آیا با بالغ شدن فرزند شما بهبود می‌یابند؟

رفتار فرزند شما در موقعیت‌های مختلف چگونه است؟

برای اینکه کودکی مبتلا به ADHD تشخیص داده شود، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) به ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی توصیه می‌کند که علاوه بر خانه، اطلاعاتی در مورد رفتار کودک در حداقل یک محیط اصلی دیگر نیز جمع‌آوری کنند - از جمله بررسی هرگونه گزارش ارائه شده توسط معلمان و متخصصان مدرسه.

با مقایسه رفتار کودک در دو یا چند محیط، درمانگر می‌تواند شروع به تمایز قائل شدن بین دلایل متنوع مشکلات توجه مانند خلق و خوی "دشوار" اما طبیعی، شیوه‌های فرزندپروری ناکارآمد، محیط تحصیلی نامناسب و سایر چالش‌ها کند. درمانگر همچنین می‌تواند روشن کند که آیا رفتار کودک با توانایی او برای عملکرد مناسب در بیش از یک محیط تداخل دارد یا خیر - که یکی دیگر از الزامات تشخیص است.

  • سامرند سلیمی